Phong thủy nhà thờ họ - Mỹ Nghệ Hoa Việt

Đạo lý “ Uống nước nhớ nguồn” luôn có trong lòng của mỗi con người Việt Nam. Dù ở nơi đâu trên trái đất này, dù bạn giàu hay nghèo, dù bạn là ông quan cao cả hay một thường dân nghèo khó cũng có một bàn thờ, ấy là thể hiện một lòng thành kính với tổ tiên. Nếu như bàn thờ gia tiên là góc tâm linh của mỗi gia đình thì nhà thờ họ hay từ đường chính là chốn tâm linh của cả một dòng họ. Đó là điểm tựa tinh thần của hiện tại và quá khứ, tạo phúc lành cho con cháu mai sau.

Không chỉ thời cha ông ta ngày xưa, ngày nay quan niệm về xem đất, xem tuổi trước khi tiến hành xây một căn nhà cũng được tính toán thật trọng tỉ mị. Với các khâu quan trọng đó, người ta mong muốn rằng, ngôi nhà sẽ mang lại nhiều lợi lộc, tránh được các điều xấu, ma quỷ. Nhà ở có lối xem phong thủy dựa theo độ tuổi, mệnh của chủ, hướng của đất,.. còn khi xây dựng các khu nhà thờ tổ thì ít dựa tren vấn đề tuổi tác vì nhà thờ họ đại diện cho cả dòng họ, các yếu tố được tính đến như hướng đất, long mạch,.... Chính vì vậy, việc xây dựng nhà thờ họ luôn là công việc quan trọng đòi hỏi sự đầu tư công sức, tiền bạc và cũng như chú trọng về tâm linh, phong thủy.

Thời gian gần đây, cùng với sự phát triển mạnh về kinh tế, nhu cầu xây dựng nhà thờ họ ngày càng tăng cao song nhận thức về “cốt cách” của nhà thờ họ lại khá mơ hồ, thêm vào đó còn bị “nhiễu” bởi những quan niệm và nhu cầu của thời hiện đại. Chính vì vậy đã xuất hiện không ít Nhà thờ họ với phong cách lai tạp, rườm rà mang nặng tính phô trương, đánh mất đi “hồn cốt” của kiến trúc truyền thống Việt nói riêng và bản sắc văn hóa Việt nói chung.

Bàn thờ tổ tiên

PHONG TỤC THỜ CÚNG CỦA NGƯỜI VIỆT

 Đạo lý “ Uống nước nhớ nguồn” luôn có trong lòng của mỗi con người Việt Nam. Dù ở nơi đâu trên trái đất này, dù bạn giàu hay nghèo, dù bạn là ông quan cao cả hay một thường dân nghèo khó cũng có một bàn thờ, ấy là thể hiện một lòng thành kính với tổ tiên.

Nhà thờ: Các con cháu dòng dõi trong một họ thiết kế, xây dựng chung một nhà thờ Thủy Tổ gọi là mỗ tộc ( Trần tộc, Nguyễn tộc, Lê tộc, Vũ tộc, Đặng tộc, Phạm tộc, Lưu tộc …) từ đường. Khi xây dựng xong nhà thờ ấy chỉ thờ riêng một Thủy Tổ, khi tế tự thì lấy các tổ tông biệt chi, biệt phái mà phối hưởng. Có họ không thiết kế xây dựng nhà thờ thì xây một cái bàn lộ thiên kiên cố, dựng bia đá ghi tên thụy hiệu các tổ tiên để khi tế tự thì ra tại đó mà tế. Có họ thì làm nhà thờ để cho chi trưởng nam đời đời hương hỏa, chi trưởng nam tuyệt thì mới chuyển sang cho chi thứ.
Những họ về chi khác nhau, cũng thiết kế xây dựng nhà thờ tổ tông trong bản chi, gọi là bản chi từ đường.

Từ đường của các chi nhỏ

Những gia đình dòng họ phú quý có gia từ, phụng thờ cao, tằng, tổ, khảo tại bàn chính giữa ( hay gian giữa), các bàn bên cạnh ( hay các gian bên ) thì thờ Thổ công, Táo quân, Nghệ sư, Bà cô, Ông Mãnh …

Gia phả: Nhà thờ nào cũng có cuốn sổ ghi chép theo thứ tự trước sau và họ tên chức tước ngày tháng sinh tử của tổ tông và người trong nhà gọi là gia phả.

Nhà giàu có, có công trạng… thì gia phả ghi chép cả công nghiệp sự trạng cả tổ tông, mả táng tại đâu …

Gia phả để tại nhà thờ, cũng có nhà in phát ra cho mỗi chi một bản để cho con cháu được biết sự tích của tổ tông.

Tế Thủy Tổ: Mỗ năm vào ngày húy nhật ông Thủy tổ, cả họ họp mặt tại nhà thờ, dùng lễ tam sinh, hoặc tùy họ to, họ nhỏ mà dùng bò, lợn để tế tổ. Mỗi tiết thanh minh thì cả họ rủ nhau đi đắp mả tổ, có họ đắp xong thì tế tại mả tổ, có họ thì đem về nhà thờ họ. Các tuần tiết thì chỉ có trưởng nam cúng, trong 3 ngày Tết Nguyên Đán con cháu trong họ đem hương, trầu, cau … đến nhà thờ họ để lễ tổ.

Cúng vái gia tiên: Mỗi tuần, tiết, hoặc ngày kỵ, hoặc mùa mới, gạo mới, hoặc có việc hiếu hỉ …làm một vài mâm cỗ, hoặc dùng đồ hoa quả, bánh trái hoặc thủ lợn mâm xôi, hoặc bát cơm, quả trứng …Tuy nhiên, dù thế nào đi nữa cũng không thể thiếu cơi trầu, bát nước, rượu và thẻ hương.

Tập tục cúng bái gia tiên của cô dâu, chú rể trong ngày cưới

Bàn thờ Tổ - Tư vấn - thiết kế - thi công nhà thờ tổ | Đồ thờ cúng | Bàn thờ | Nhà Lim

Bàn thờ Tổ - Tư vấn - thiết kế - thi công nhà thờ tổ | Đồ thờ cúng | Bàn thờ | Nhà Lim

Nha Lim - Tư vấn - thiết kế - thi công nhà thờ tổ | Đồ thờ cúng | Bàn thờ | Nhà Lim

Nha Lim - Tư vấn - thiết kế - thi công nhà thờ tổ | Đồ thờ cúng | Bàn thờ | Nhà Lim

Quạt Tranh - Câu Đối lá chuối - Tư vấn - thiết kế - thi công nhà thờ tổ | Đồ thờ cúng | Bàn thờ | Nhà Lim

Quạt Tranh - Câu Đối lá chuối - Tư vấn - thiết kế - thi công nhà thờ tổ | Đồ thờ cúng | Bàn thờ | Nhà Lim

Đôi điều tìm hiểu về bàn thờ gia tiên

Khi cha mẹ sống thì theo lễ mà phụng sự cha mẹ, khi cha mẹ chết thì theo lễ mà an táng, khi cúng tế cũng phải theo đúng lễ. Từ ngàn xưa, người dân Việt ta vẫn luôn coi trọng Hiếu Lễ, chẳng thế mà cổ nhân đã đúc kết “tứ thời xuân tại thủ, bách hạnh hiếu vi tiên”( bốn mùa thì mùa xuân là đầu, trăm đức hạnh thì hiếu là trước nhất).

Ảnh: Bàn thờ gia tiên được đặ ngay nhà ở để thờ cúng

Việc hiếu lễ thể hiện việc cung dưỡng bố mẹ lúc tại thế và lại càng nghiêm cẩn hơn lúc họ đã khuất với tinh thần “sự tử như sự sinh” vậy. Dù biết là sự tử như sự sinh nhưng hiện nay có nhiều người chưa hẳn đã hiểu thờ người đã khuất như thế nào cho đúng lễ. Với đạo lý uống nước nhớ nguồn nên thờ cúng tổ tiên thành cẩn là xuất phát từ lòng hiếu kính nhớ ân thâm nghĩa trọng, nó đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người ngay từ lúc còn thơ bé:

Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

Cha mẹ là người trực tiếp sinh thành , cho ta cuộc sống. Chính vì vậy, báo dưỡng công sinh thành là trách nhiệm của mỗi người con, như thế mới là người có hiếu. Tài liệu nói đến vấn đề này cũng khá nhiều, có thâm viễn và cũng có nông cạn máy móc thiếu hiểu biết. Người viết muốn mang cái sở kiến, sở văn của mình để tổng hợp lại và kiến giải thêm một số vấn đề xung quanh bàn thờ gia tiên. Với hai phạm trù cụ thể là vật thể và phi vật thể.
Vấn đề là phải thờ phụng như thế nào và cách bài trí bàn thờ ra sao và tại sao lại có quan niệm này.

Tư vấn - thiết kế - thi công nhà thờ Tổ, Từ Đường, Đền, Chùa, Miếu

   Hiện nay rất nhiều dòng họ có điều kiện kinh tế hoặc có người thành đạt nên họ quyên góp để về quê, nơi mình sinh ra để xây lại nhà thờ họ. Coi đây là nơi thờ cũng cũng là nơi gặp mặt họ hàng ngày giỗ chạp

Ảnh: Chùa làng

Nhà thờ họ là nơi chỉ dành riêng cho việc thờ cúng tổ tiên của một dòng họ hay chi họ tính theo phụ hệ ( dòng của cha). Nhà thờ họ phổ biến trong người Việt tại khu đồng bằng và trung du Bắc Bộ và Trung Bộ. Việc xây dựng nhà thờ họ với quy mô và kiến trúc sẽ phụ thuộc vào việc đóng góp của các chi trong dòng họ. Trước đây, việc xây dựng kiến trúc của Nhà thờ họ đều phụ thuộc vào kinh nghiệm của những người thợ khéo tay thì hiện nay người ta sẽ nghĩ đến việc thiết kế kiến trúc nhà thờ họ một cách khoa học nhất. Với mục đích kiến tạo một nhà thờ họ đẹp khang trang, hiện đại nhưng vẫn bảo tồn nét văn hóa của người Việt Nam.

Ảnh: Công trình xây dựng nhà thờ tổ họ Lê

Phần nội thất nhà thợ họ: Gian giữa thường kiến trúc kiểu mở rộng ra phía tường hậu để xây bệ thờ. Trên bệ thờ đặt các linh toạ hoặc giá gương hoặc (vì tay ngai chạm hình rồng nên còn có tên khác là long ngai). Ngai sẽ là nơi để bài vị Tổ tiên hoặc là một ống quyển, hoặc khối hộp chữ nhật sơn son thiếp vàng đứng chứa đựng gia phả, có phủ nhiễu điều bên ngoài. Nơi đây là nơi được xem là linh thiêng nhất, nơi mà linh hồn Tổ tiên sẽ ngự trị

Ảnh: Bàn thờ cúng

Ảnh: Bàn thờ tổ được đặt tại nhà ở

Nhà thờ dòng họ là một nơi linh thiêng đối với mỗi người, nhất là với nét văn hóa của người Việt Nam. Bất kỳ ai dù đi xa hay đi gần đều luôn hướng về cội nguồn sinh ra mình. Hàng năm, ngày lễ giỗ Tổ tiên tại Nhà thờ họ là ngày các con, các cháu khắp bốn phương hội tụ thắp hương Tổ tiên, cùng tưởng nhớ về cội nguồn của chính mình.

  Nội thất đồ thờ cũng là một khía cạnh giúp bàn thờ cũng trở nên ấm cúng, linh thiêng. Tùy phong thủy , tuổi, thiết kế nhà thờ mà có thể lựa chọn các đồ thờ khác nhau.

Ảnh: Quạt tranh - câu Đối lá chuối

Ảnh: Quấn Thư

Công ty cổ phần Quốc tế Tinh Hoa Việt

Địa chỉ: 80 ,Võ Qúy Huân, Mai Dịch, Cầu  Giấy, Hà Nội

Website:  www.mynghedotho..com

Email: info@mynghedotho.com